Ελκώδης κολίτιδα

 

Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου η οποία επηρεάζει τα εσωτερικά τοιχώματα του παχέος εντέρου και σπάνια του ειλεού. Προκαλεί ρωγμές και πληγές, γνωστά αλλιώς ως έλκη, στο βλεννογόνο, πυροδοτώντας άσχημα κι ενοχλητικά συμπτώματα στους ασθενείς. Απαντάται σε άτομα ηλικίας 15 έως 40 ετών, ανεξαρτήτως φύλου.

 

 

Πώς προκαλείται η ελκώδης κολίτιδα;

Όπως με κάθε αυτοάνοσο νόσημα του ανθρώπινου οργανισμού, οι ειδικοί δεν γνωρίζουν τα ακριβή αίτια πρόκλησης της ελκώδους κολίτιδας. Ωστόσο, συγκεκριμένα σενάρια εξετάζονται ως προς το ρόλο τον οποίο ενδέχεται να ενσαρκώνουν στην εκδήλωση της πάθησης αυτής. Αυτά μπορεί να είναι τα εξής:

• Κληρονομικότητα: Πολλές φορές, η ελκώδης κολίτιδα περνά από γενιά σε γενιά. Ορισμένα γονίδια, τα οποία μοιράζονται συγγενείς πρώτου βαθμού, καθιστούν την πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου υψηλότερη.
• Μη φυσιολογικές αντιδράσεις ανοσοποιητικού: Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς πραγματοποιεί κινήσεις κι αντιδράσεις που οδηγούν σε φλεγμονές στο παχύ έντερο.
• Περιβάλλον: Το περιβάλλον του ασθενούς παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ιδιοπαθούς αυτής νόσου, καθώς αυτό αλληλοεπιδρά με τα γονίδιά του.
• Μικροβίωμα: Ως μικροβίωμα εντέρου ορίζεται το σύνολο των βακτηρίων, των ιών και των μυκήτων οι οποίοι συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του. Σύμφωνα με μελέτες, ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα διαθέτουν διαφορετική σύσταση μικροβιώματος από τους μη ασθενείς.

 

Ποια συμπτώματα παρουσιάζει;

Τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας είναι ανάλογα της σοβαρότητας της φλεγμονής, καθώς και του μήκους του εντέρου που επηρεάζεται από αυτήν. Εμφανίζονται εντονότερα κατά διαστήματα, ανάλογα με τις εξάρσεις και τις υφέσεις που παρουσιάζει η πάθηση, και περιλαμβάνουν:

• Διαρροϊκές κενώσεις, έως 4 φορές την ημέρα σε ήπιες περιπτώσεις, έως 6 σε μέτριες και περισσότερες από 6 σε βαριές
• Κοιλιακό άλγος
• Ακούσια απώλεια βάρους
• Πυρετό
• Αίμα ή/και βλέννη στα κόπρανα
• Αιμορραγία από το ορθό
• Οίδημα και πόνο στις αρθρώσεις, τα μάτια, το δέρμα ή τους πνεύμονες

 

Ελκώδης κολίτιδα & Άλλες ασθένειες

Η ελκώδης κολίτιδα συνδέεται στενά με διάφορες άλλες παθήσεις της εντερικής οδού, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και την κοιλιοκάκη. Σύμφωνα με μελέτες, περισσότερο από το 60% των ασθενών με ελκώδη κολίτιδα πάσχουν από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Σχετίζεται με αυξημένο άγχος, κατάθλιψη και μειωμένη ποιότητα ζωής. Ωστόσο, δε φαίνεται να επηρεάζει την πορεία της νόσου. Ταυτόχρονα, ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα παρουσιάζουν έως και επτά φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν κοιλιοκάκη.

 

Πώς διαγιγνώσκεται;

Η διάγνωση της νόσου ξεκινά με τη λήψη ιατρικού ιστορικού και την αξιολόγηση συμπτωμάτων του ασθενούς. Είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν κάποιες εξετάσεις αίματος, οι οποίες αξιολογούν ορισμένους δείκτες φλεγμονής: τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, την καλπροτεκτίνη κοπράνων και τη λακτοφερρίνη κοπράνων. Λόγω της ακαθόριστης ευαισθησίας κι ειδικότητάς τους, οι δείκτες αυτοί πρέπει πάντοτε να συνεξετάζονται.

Κύρια μέθοδος διάγνωσης της ελκώδους κολίτιδας είναι η κολονοσκόπηση. Πρόκειται για μια εξέταση κατά την οποία ο ιατρός χρησιμοποιεί ένα ειδικό, εύκαμπτο εργαλείο, για να λάβει εικόνες από το εσωτερικό του εντέρου. Εάν η εξέταση αυτή δεν είναι εφικτή, μπορεί να πραγματοποιήσει ορθοσιγμοειδοσκόπηση για τη διάγνωση, μια εξέταση η οποία προσφέρει εικόνες μόνο από το αριστερό μέρος του εντέρου.

 

Τρόποι αντιμετώπισης της ελκώδους κολίτιδας

Η θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της νόσου, και τα συμπτώματα τα οποία προκαλεί. Συντηρητικά, η πάθηση μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Αυτή μπορεί να ληφθεί σε μορφή υποκλυσμού, για τοπική αντιμετώπιση των φλεγμονών, ή από του στόματος χάπια. Σε εξάρσεις της πάθησης, ο ιατρός μπορεί να χορηγήσει κορτιζόνη, είτε από το στόμα είτε ενέσιμη. Ανοσοτροπικά φάρμακα και βιολογικοί παράγοντες χορηγούνται σε πιο σοβαρά περιστατικά.

Επί αποτυχίας των συντηρητικών μεθόδων, η ελκώδης κολίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν τρεις πιθανές μορφές επέμβασης για την ελκώδη κολίτιδα: η αφαίρεση του παχέος εντέρου, αλλά διατήρηση του ορθού (υφολική κολεκτομή), η ολική αφαίρεση του παχέος εντέρου και του ορθού (πανκολεκτομή) με δημιουργία μόνιμης ειλεοστομίας και η πανκολεκτομή με δημιουργία ειλεοπρωκτικού ρεζερβουάρ, προς αποφυγή της μόνιμης ειλεοστομίας.

Ο εξειδικευμένος Γενικός Χειρουργός Σπύρος Χ. Ανδρικόπουλος έχει μετεκπαιδευτεί στη λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική του παχέος εντέρου και του ορθού σε πολυάριθμα νοσοκομεία της Μ. Βρετανίας. Διατελεί διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Λευκού Σταυρού Αθηνών. Εάν παρατηρήσετε συμπτώματα που σχετίζονται με την ελκώδη κολίτιδα, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.