Καρκίνος παγκρέατος

 

Ο καρκίνος παγκρέατος είναι μια από τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου του πεπτικού συστήματος. Αν και η εμφάνισή του δεν είναι τόσο συχνή όσο άλλων τύπων καρκίνου, παραμένει μια από τις κύριες αιτίες θανάτου από καρκίνο. Η νόσος συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια, γεγονός που δυσχεραίνει την αντιμετώπισή της.

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο με βασικό ρόλο στη ρύθμιση της πέψης και του σακχάρου στο αίμα. Οι όγκοι που αναπτύσσονται από το πάγκρεας μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις, με το αδενοκαρκίνωμα να αποτελεί τη συχνότερη και πιο επιθετική κακοήθεια.

 

Καρκίνος Παγκρέατος: Παράγοντες κινδύνου και αίτια εμφάνισης

Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου για τον καρκίνο στο πάγκρεας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση της νόσου. Αν και τα ακριβή αίτια δεν είναι απολύτως γνωστά, υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισής του.

Συχνότεροι παράγοντες κινδύνου:

• Κάπνισμα: Συνδέεται με περίπου το 30% των περιπτώσεων καρκίνου του παγκρέατος.
• Ηλικία: Άτομα άνω των 60 ετών βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο.
• Φύλο: Οι άνδρες επηρεάζονται ελαφρώς περισσότερο.
• Χρόνια παγκρεατίτιδα: Μακροχρόνια φλεγμονή του παγκρέατος που σχετίζεται με την ανάπτυξη της νόσου.
• Παχυσαρκία και σακχαρώδης διαβήτης: Παράγοντες που συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου.
• Οικογενειακό ιστορικό: Κληρονομικές γενετικές μεταλλάξεις, όπως στο γονίδιο BRCA2.

Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο τα άτομα με προδιαθεσικούς παράγοντες να παρακολουθούνται συστηματικά.

 

Καρκίνος Παγκρέατος: Συμπτώματα και σημεία της νόσου

Ο καρκίνος παγκρέατος δεν προκαλεί συχνά συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Γι’ αυτό, η διάγνωση του καρκίνου γίνεται συνήθως καθυστερημένα, όταν πλέον η νόσος έχει εξελιχθεί.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος είναι τα εξής:

• Απώλεια βάρους χωρίς προφανή αιτία
• Ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών)
• Πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα, με αντανάκλαση στην πλάτη
• Ανορεξία και ναυτία
• Κόπωση και αδυναμία
• Σκούρα ούρα και άχρωμα κόπρανα

 

 

Διάγνωση του καρκίνου παγκρέατος

Η διάγνωση του καρκίνου στο πάγκρεας απαιτεί συνδυασμό απεικονιστικών εξετάσεων και ιστολογικής επιβεβαίωσης. Η διαδικασία συνήθως ξεκινά μετά από κλινική υποψία, με βάση τα συμπτώματα του ασθενούς.

Οι κύριες διαγνωστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Υπερηχογράφημα κοιλίας
• Αξονική και μαγνητική τομογραφία
• Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα με δυνατότητα λήψης βιοψίας
• PET Scan, για την αναζήτηση μεταστάσεων
• Εξέταση δεικτών όγκου, όπως ο CA 19-9 (δεν είναι ειδικός, αλλά βοηθά στην παρακολούθηση της πορείας της νόσου)

Η σωστή σταδιοποίηση της νόσου είναι καθοριστική για την επιλογή της θεραπείας. Γι’ αυτό, προτείνεται η διάγνωση και η θεραπευτική στρατηγική να γίνονται σε εξειδικευμένα κέντρα.

 

Καρκίνος Παγκρέατος: Θεραπευτικές επιλογές και χειρουργική επέμβαση

Οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές καθορίζονται κυρίως από το στάδιο της νόσου, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και τη δυνατότητα χειρουργικής παρέμβασης.

 

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου αποτελεί την πιο αποτελεσματική μέθοδο για την επίτευξη μακροχρόνιας επιβίωσης, όταν η νόσος είναι σε πρώιμο στάδιο.

• Η επέμβαση Whipple (παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή) αφορά όγκους στην κεφαλή του παγκρέατος.
• Η ολική παγκρεατεκτομή εφαρμόζεται σε εκτεταμένη νόσο.
• Η ουραία παγκρεατεκτομή αφορά όγκους στο σώμα ή την ουρά του παγκρέατος.

Η χειρουργική επέμβαση πρέπει να πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα, λόγω της πολυπλοκότητας και των πιθανών επιπλοκών.

 

Καρκίνος Παγκρέατος και Συμπληρωματικές θεραπείες

Μετά από χειρουργείο, η χημειοθεραπεία χορηγείται προληπτικά, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής. Σε ανεγχείρητες περιπτώσεις, συνδυασμός χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας μπορεί να παρατείνει την επιβίωση και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής.

 

Νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις:

• Ανοσοθεραπεία
• Στοχευμένες θεραπείες σε ειδικούς μοριακούς δείκτες
• Κλινικές μελέτες με καινοτόμα φάρμακα

Γι’ αυτό, οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται για τις διαθέσιμες επιλογές και να παρακολουθούνται από πολυεπιστημονική ομάδα.

 

Υποστηρικτική φροντίδα και ποιότητα ζωής

Η υποστηρικτική φροντίδα είναι ζωτικής σημασίας τόσο κατά τη διάρκεια της θεραπείας όσο και μετά από αυτήν. Στόχος είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Βασικές παρεμβάσεις υποστήριξης:

• Διαχείριση του πόνου με αναλγητικά και επεμβατικές τεχνικές
• Τοποθέτηση ενδοπρόθεσης στους χοληφόρους αγωγούς για ανακούφιση του ίκτερου
• Διατροφική υποστήριξη, λόγω απώλειας βάρους και δυσαπορρόφησης
• Χορήγηση παγκρεατικών ενζύμων για τη διευκόλυνση της πέψης
• Ψυχολογική υποστήριξη για ασθενείς και οικογένειες

Η ολοκληρωμένη υποστήριξη αυξάνει τις πιθανότητες διατήρησης καλύτερης ποιότητας ζωής κατά τη διάρκεια της νόσου.

 

Καρκίνος Παγκρέατος: Πρόληψη και πρώιμη ανίχνευση

Η πρόληψη του καρκίνου παγκρέατος βασίζεται κυρίως στην αποφυγή των γνωστών παραγόντων κινδύνου. Παρόλο που δεν υπάρχει καθολικός προληπτικός έλεγχος, ορισμένα μέτρα μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.

Μερικές στρατηγικές πρόληψης του καρκίνου του παγκρέατος είναι οι παρακάτω:

• Διακοπή καπνίσματος
• Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
• Υιοθέτηση υγιεινής διατροφής, πλούσιας σε φυτικές ίνες και χαμηλής σε λιπαρά
• Τακτική παρακολούθηση ατόμων με χρόνια παγκρεατίτιδα ή οικογενειακό ιστορικό
• Έλεγχος και διαχείριση του διαβήτη τύπου 2

Η πρώιμη ανίχνευση είναι κρίσιμη για την αύξηση των ποσοστών επιβίωσης. Γι’ αυτό συνιστάται η παρακολούθηση από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας.

Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι μια από τις πλέον επιθετικές και δύσκολα αντιμετωπίσιμες μορφές καρκίνου. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου και η επιλογή κατάλληλης θεραπευτικής επιλογής, που περιλαμβάνει τη χειρουργική επέμβαση όπου είναι εφικτό, βελτιώνουν τις πιθανότητες μακροχρόνιας επιβίωσης.

Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο οι ασθενείς να απευθύνονται σε εξειδικευμένα κέντρα, όπου υπάρχει η εμπειρία για τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου και την ολοκληρωμένη υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιμετώπισης της νόσου.

Ο καταρτισμένος Γενικός Χειρουργός Σπύρος Χ. Ανδρικόπουλος έχει μετεκπαιδευτεί στη λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική του πεπτικού συστήματος σε πολυάριθμα νοσοκομεία της Μ. Βρετανίας. Διατελεί διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Λευκού Σταυρού Αθηνών. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τον καρκίνο του παγκρέατος, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.