Κήλη των αθλητών

 

Η κήλη των αθλητών (ή αλλιώς αθλητική ηβαλγία ή sportsman’s hernia) αποτελεί μια μορφή χρόνιου πόνου στη βουβωνική χώρα που αφορά κυρίως άτομα με συστηματική και έντονη αθλητική δραστηριότητα. Παρότι φέρει την ονομασία «κήλη», στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για την κλασική προβολή κοιλιακού σπλάχνου όπως στη βουβωνοκήλη, αλλά για μικροσκοπικές κακώσεις ή λειτουργικές ανεπάρκειες στους μυς και τους τένοντες της βουβωνικής περιοχής. Είναι μία δύσκολα διαγνώσιμη αλλά απολύτως υπαρκτή αιτία πόνου, που επηρεάζει σημαντικά την απόδοση και την ποιότητα ζωής των αθλητών.

 

Κήλη των αθλητών: Παράγοντες κινδύνου

Η κήλη των αθλητών είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας μηχανικής επιβάρυνσης. Προκαλείται από χρόνιες μικροκακώσεις που οφείλονται σε επαναλαμβανόμενες στροφικές και εκρηκτικές κινήσεις. Οι μικροτραυματισμοί που προκύπτουν λόγω της έντονης επιβάρυνσης των μυϊκών ομάδων του κορμού, σταδιακά οδηγούν σε δυσλειτουργία.

Άλλοι, εξίσου σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για τη δημιουργία της κήλης των αθλητών είναι οι παρακάτω:

• Εκφύλιση ή ρήξη του έξω λοξού κοιλιακού μυός ή της απονεύρωσής του
• Αποκόλληση του ορθού κοιλιακού μυός από την ηβική σύμφυση
• Αστάθεια ή λέπτυνση της οπίσθιας περιτονίας του βουβωνικού πόρου
• Τενοντοπάθεια ή μικρορήξεις στους προσαγωγούς ή στον εγκάρσιο κοιλιακό
• Ανισορροπία στις μυϊκές ομάδες της κοιλιακής και πυελικής ζώνης

Η πάθηση δεν αφορά μόνο επαγγελματίες αθλητές. Απαντάται επίσης σε αθλούμενους αναψυχής, στρατιωτικούς, χορευτές και άτομα με έντονη σωματική εργασία, κυρίως άνδρες ηλικίας 20-50 ετών.

 

Συμπτώματα και εντοπισμός του πόνου

Το κυρίαρχο σύμπτωμα είναι ο πόνος στη βουβωνική περιοχή, που εντείνεται με τη δραστηριότητα και υποχωρεί με την ξεκούραση. Πρόκειται για έναν ύπουλο, ακαθόριστο πόνο που συχνά δεν εντοπίζεται με ακρίβεια και μπορεί να οδηγήσει σε παρατεταμένη καθυστέρηση της διάγνωσης. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ενόχληση στη βουβωνική περιοχή που επιτείνεται με σπριντ, άλματα, αλλαγές κατεύθυνσης
• Πόνος που αντανακλά προς τον όρχι, τον έσω μηρό ή την ηβική σύμφυση
• Επιδείνωση με το φτέρνισμα, το βήξιμο ή τις κινήσεις κάμψης του κορμού
• Αίσθημα μυϊκής αστάθειας ή αδυναμίας στον κορμό
• Πόνος που επιμένει για εβδομάδες ή μήνες χωρίς εμφανές εξόγκωμα

Η απουσία εμφανών ευρημάτων κατά την ψηλάφηση δημιουργεί σύγχυση, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να λάβουν λανθασμένες διαγνώσεις, όπως «τενοντίτιδα προσαγωγών» ή «σύνδρομο υπέρχρησης».

 

Κήλη των αθλητών: Διάγνωση

Η κήλη των αθλητών συχνά συγχέεται με το σύνδρομο κοιλιακών προσαγωγών, καθώς οι δύο παθήσεις εμφανίζουν όμοια συμπτώματα. Η διάγνωση της κήλης των αθλητών βασίζεται σε λεπτομερή κλινική αξιολόγηση και εξειδικευμένες απεικονιστικές εξετάσεις. Κατά την εξέταση, ο ιατρός θα αναζητήσει σημεία ευαισθησίας στη βουβωνική χώρα, θα αξιολογήσει τη δύναμη των μυών και θα προχωρήσει σε ειδικές δοκιμασίες ενεργοποίησης του κοιλιακού τοιχώματος. Συχνά, οι ενοχλήσεις επιδεινώνονται κατά τη δοκιμασία κάμψης ή σύσπασης του κορμού ενάντια σε αντίσταση.

Ο δυναμικός υπερηχογραφικός έλεγχος μπορεί να αναδείξει χαλάρωση της περιτονίας ή μικρορήξεις. Η μαγνητική τομογραφία παρέχει αναλυτική εικόνα των μαλακών μορίων και εντοπίζει σημεία φλεγμονής, τενοντοπάθειας ή οστικής καταπόνησης. Απαραίτητη είναι η διαφοροδιάγνωση από:

• Βουβωνοκήλη ή μηροκήλη
• Ηβική οστεΐτιδα
• Κακώσεις του ισχίου
• Σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης
• Τενοντίτιδα των προσαγωγών ή του λαγονοψοΐτη

 

 

Συντηρητική αντιμετώπιση

Η συντηρητική αγωγή ενδείκνυται σε ήπια περιστατικά και περιλαμβάνει ένα καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα αποκατάστασης. Σκοπός είναι η αποφόρτιση της πάσχουσας περιοχής, η ανακούφιση από τον πόνο και η ενίσχυση των μυϊκών ομάδων του κορμού και της πυέλου.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ασκήσεις σταθεροποίησης του εγκάρσιου κοιλιακού, προοδευτική ενδυνάμωση και εργονομική επανεκπαίδευση. Συμπληρωματικά χρησιμοποιούνται μέθοδοι όπως το manual therapy, οι διατάσεις, οι τεχνικές ενεργοποίησης βαθιών μυών και οι ειδικές ασκήσεις ισορροπίας. Ανάλογα με την περίπτωση, μπορούν να χορηγηθούν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή να εφαρμοστούν ενέσεις PRP. Παρά την προσπάθεια, περίπου οι μισοί ασθενείς δεν επιτυγχάνουν μακροχρόνια απαλλαγή από τα συμπτώματα και καταλήγουν σε χειρουργική λύση.

 

Χειρουργική αποκατάσταση

Η χειρουργική θεραπεία έχει στόχο την αποκατάσταση της σταθερότητας του κοιλιακού τοιχώματος. Επιλέγεται όταν ο πόνος επιμένει παρά τη φυσικοθεραπεία ή όταν υπάρχουν σαφή ανατομικά ελλείμματα. Η επέμβαση μπορεί να γίνει:

• Ανοικτά, με αποκατάσταση της περιτονίας και τοποθέτηση πλέγματος
• Λαπαροσκοπικά, με μικρές τομές, κάμερα και ειδικά εργαλεία
• Ρομποτικά, προσφέροντας ακριβέστερη αποκατάσταση και ταχύτερη ανάρρωση

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επέμβαση διαρκεί λιγότερο από μία ώρα, με νοσηλεία συνήθως για μία ημέρα. Το ποσοστό επιτυχίας ξεπερνά το 90%, με πλήρη αποκατάσταση και επιστροφή σε υψηλού επιπέδου άθληση.

 

Κήλη των αθλητών: Αποκατάσταση

Η πορεία ανάρρωσης είναι γενικά ταχεία. Ο ασθενής κινητοποιείται άμεσα και η επιστροφή σε καθημερινές δραστηριότητες γίνεται τις πρώτες ημέρες. Η φυσικοθεραπεία ξεκινά συνήθως εντός της πρώτης εβδομάδας και περιλαμβάνει ασκήσεις ελέγχου, ισορροπίας και σταδιακής φόρτισης. Από την 3η εβδομάδα, εισάγονται ασκήσεις ενδυνάμωσης και αργότερα, προπονητικές προσομοιώσεις.

Η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες γίνεται προοδευτικά, με ειδικά προγράμματα επανεκπαίδευσης. Πλήρης επιστροφή σε ανταγωνιστικό αθλητισμό επιτρέπεται κατά κανόνα μετά από 4 με 8 εβδομάδες, ανάλογα με το άθλημα και την πρόοδο του ασθενούς. Η συνεργασία χειρουργού, φυσικοθεραπευτή και προπονητή είναι ουσιώδης για την επιτυχία της διαδικασίας.

 

Ο καταρτισμένος Γενικός Χειρουργός Σπύρος Χ. Ανδρικόπουλος έχει μετεκπαιδευτεί στη λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική του πεπτικού συστήματος και των κηλών σε πολυάριθμα νοσοκομεία της Μ. Βρετανίας. Διατελεί διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Λευκού Σταυρού Αθηνών. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με την κήλη των αθλητών, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.