Έλκος στομάχου

 

Το έλκος στομάχου, γνωστό και ως γαστρικό έλκος, αποτελεί μια από τις πιο κοινές παθήσεις του πεπτικού συστήματος. Χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία ανοιχτών πληγών στον βλεννογόνο του στομάχου, λόγω διαταραχής της ισορροπίας μεταξύ των γαστρικών οξέων και των προστατευτικών μηχανισμών του οργάνου. Το έλκος μπορεί να εντοπιστεί και στο δωδεκαδάκτυλο, γεγονός που του προσδίδει την ονομασία «δωδεκαδακτυλικό έλκος». Οι δύο αυτές μορφές εντάσσονται στην κατηγορία του πεπτικού έλκους.

Το πρόβλημα εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες, ηλικίας μεταξύ 30 και 50 ετών, ενώ οι άνδρες φαίνεται να επηρεάζονται λίγο περισσότερο από τις γυναίκες.

 

 

Έλκος στομάχου: Αίτια

Τα αίτια του έλκους σχετίζονται κυρίως με παράγοντες που αποδυναμώνουν τον προστατευτικό βλεννογόνο του στομάχου. Η ανάπτυξη του έλκους οφείλεται συχνά στους εξής παράγοντες:

• Λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori): Το βακτήριο αυτό είναι υπεύθυνο για το 60-70% των περιπτώσεων έλκους.
• Χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ): Η ασπιρίνη και φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη ερεθίζουν το βλεννογόνο.
• Υπερβολική παραγωγή γαστρικών οξέων: Συνδέεται με καταστάσεις όπως το σύνδρομο Zollinger-Ellison.
• Κακές συνήθειες: Σε αυτές περιλαμβάνονται το κάπνισμα και το αλκοόλ. Οι συνήθειες αυτές αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
• Στρες: Αν και δεν προκαλεί το έλκος άμεσα, επιδεινώνει τα συμπτώματα και καθυστερεί την επούλωση.

 

Ποια συμπτώματα δημιουργεί;

Τα συμπτώματα του στομαχικού έλκους διαφέρουν, ανάλογα με τη σοβαρότητα και την εντόπισή του. Ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές ενδείξεις περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

• Καυστικό πόνο στο άνω μέρος της κοιλιάς όταν το στομάχι είναι άδειο.
• Αίσθημα πληρότητας ή φούσκωμα.
• Ναυτία ή/και έμετος.
• Απώλεια όρεξης και βάρους.
• Μαύρα κόπρανα, εάν το έλκος αιμορραγεί.

 

Διάγνωση του Έλκους Στομάχου

Η διάγνωση του έλκους στομάχου είναι ζωτικής σημασίας, τόσο για την πρόληψη επιπλοκών όσο και για την κατάλληλη θεραπεία. Αρχικά, ο ιατρός θα λάβει το πλήρες ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, και θα συνεξετάσει τα συμπτώματά του. Έπειτα, θα χρησιμοποιήσει τη διαγνωστική μέθοδο της γαστροσκόπησης. Μέσω ενός εύκαμπτου ενδοσκοπίου, ο ιατρός μπορεί να απεικονίσει με ακρίβεια τον βλεννογόνο του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου, να εντοπίσει την παρουσία έλκους και, αν χρειαστεί, να λάβει βιοψία για ιστολογική εξέταση.

Παράλληλα, η ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού είναι απαραίτητη για την οριστική θεραπεία της αιτίας του έλκους. Αυτό γίνεται με εξετάσεις αίματος, τεστ αναπνοής και ανάλυση κοπράνων, που είναι μη επεμβατικές και ακριβείς μέθοδοι. Σε περιπτώσεις σοβαρής αιμορραγίας, μπορεί να απαιτηθεί και απεικονιστικός έλεγχος, όπως ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση εξασφαλίζουν την ομαλή επούλωση του έλκους και μειώνουν τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.

 

Έλκος στομάχου: Συντηρητική αντιμετώπιση

Η θεραπεία έχει ως στόχο την επούλωση του έλκους και την εξάλειψη των αιτίων που το προκαλούν. Συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, αλλαγές στον τρόπο ζωής και σε ορισμένες περιπτώσεις χειρουργική παρέμβαση.

Η συντηρητική θεραπεία βασίζεται κυρίως στη χρήση αναστολέων αντλίας πρωτονίων (PPIs), οι οποίοι μειώνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος. Παράλληλα, ο ιατρός χορηγεί αντιβιοτικά για την εκρίζωση του H. pylori. Ανταγωνιστές των H2 υποδοχέων και προστατευτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται επίσης για την προστασία του βλεννογόνου.

 

Υπάρχει χειρουργική θεραπεία για το έλκος στομάχου;

Η χειρουργική θεραπεία επιλέγεται σε περιπτώσεις επιπλοκών, ή έλκους το οποίο δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή. Οι κύριες χειρουργικές τεχνικές περιλαμβάνουν:

• Γαστρεκτομή: Σε σοβαρές περιπτώσεις, πραγματοποιείται αφαίρεση τμήματος του στομάχου. Η επέμβαση αυτή είναι απαραίτητη όταν το έλκος έχει οδηγήσει σε στενώσεις ή όταν υπάρχει υποψία κακοήθειας. Μετά την αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος, το υπόλοιπο στομάχι συνδέεται με το έντερο μέσω αναστόμωσης για την αποκατάσταση της λειτουργίας της πέψης.
• Βαγοτομή με πυλωροπλαστική: Η βαγοτομή περιλαμβάνει τη διατομή των πνευμονογαστρικών νεύρων, τα οποία διεγείρουν την παραγωγή οξέων. Για την ομαλή λειτουργία του στομάχου μετά τη διατομή, πραγματοποιείται πυλωροπλαστική, κατά την οποία διευρύνεται ο πυλωρός ώστε να διευκολύνεται η δίοδος της τροφής προς το έντερο. Αυτή η τεχνική μειώνει την παραγωγή οξέων και ταυτόχρονα εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία της πέψης.
• Απολίνωση αγγείων και εκτομή του έλκους: Σε περιπτώσεις αιμορραγίας λόγω διάβρωσης μεγάλων αγγείων, η χειρουργική απολίνωση των αγγείων ή η εκτομή του ίδιου του έλκους είναι απαραίτητες. Πρόκειται για επείγουσες καταστάσεις που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών, όπως η αιμορραγία.

 

Μη επεμβατικές μέθοδοι: Λαπαροσκοπική και Ρομποτική αποκατάσταση

Η λαπαροσκοπική χειρουργική έχει πλέον καθιερωθεί ως μια ασφαλής και αποτελεσματική επιλογή για την αντιμετώπιση επιπλοκών του έλκους. Με τη χρήση μικρών τομών, ειδικών εργαλείων και κάμερας, η επέμβαση είναι λιγότερο τραυματική και προσφέρει ταχύτερη ανάρρωση με μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο.

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την πιο σύγχρονη εξέλιξη στην αντιμετώπιση του πεπτικού έλκους και των επιπλοκών του, προσφέροντας σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των παραδοσιακών χειρουργικών τεχνικών. Χρησιμοποιώντας το ρομποτικό σύστημα, ο χειρουργός εκτελεί την επέμβαση με ακρίβεια, ευελιξία και ελάχιστη παρεμβατικότητα. Ο έλεγχος των κινήσεων γίνεται μέσω ειδικής κονσόλας, εξαλείφοντας τον κίνδυνο του τρόμου (τρέμουλο των χεριών).

Στην περίπτωση του έλκους στομάχου, η ρομποτική χειρουργική μπορεί να εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση επιπλοκών, όπως:

• Διάτρηση του στομάχου, όπου το ρομποτικό σύστημα επιτρέπει τον ταχύ και ακριβή χειρισμό για το κλείσιμο της διάτρησης με ράμματα.
• Σοβαρή αιμορραγία, κατά την οποία η ρομποτική χειρουργική βοηθά στην απολίνωση των αγγείων με ελάχιστο τραυματισμό του ιστού.

 

Έλκος στομάχου: Γιατί ρομποτική χειρουργική;

Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργικής περιλαμβάνουν:

• Μικρότερες τομές και ελάχιστο τραυματισμό των ιστών.
• Ακρίβεια κινήσεων, ιδιαίτερα σε δυσπρόσιτες περιοχές του στομάχου.
• Ταχύτερη ανάρρωση και μειωμένο χρόνο νοσηλείας.
• Λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και χαμηλότερο κίνδυνο επιπλοκών, όπως λοιμώξεις.

Η ρομποτική χειρουργική, αν και δεν χρησιμοποιείται σε όλες τις περιπτώσεις έλκους, αποτελεί ιδανική λύση για ασθενείς με επιπλοκές ή χρόνια ταλαιπωρία. Ο συνδυασμός της με την εμπειρία εξειδικευμένων χειρουργών επιτρέπει την επίτευξη άριστων αποτελεσμάτων και ταχύτερη επιστροφή του ασθενούς στην καθημερινότητά του.

Ο καταρτισμένος Γενικός Χειρουργός Σπύρος Χ. Ανδρικόπουλος έχει μετεκπαιδευτεί στη λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική του πεπτικού συστήματος σε πολυάριθμα νοσοκομεία της Μ. Βρετανίας. Διατελεί διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Λευκού Σταυρού Αθηνών. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με το έλκος στομάχου, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.